เรื่องราว ลิขสิทธิ์ ซอฟต์แวร์
วันพฤหัสบดีที่ 19 มิถุนายน พ.ศ. 2557
วันพฤหัสบดีที่ 5 มิถุนายน พ.ศ. 2557
วันพฤหัสบดีที่ 24 เมษายน พ.ศ. 2557
คำถามและคำตอบเกี่ยวกับลิขสิทธิ์โปรแกรมคอมพิวเตอร์
คำถามและคำตอบเกี่ยวกับลิขสิทธิ์โปรแกรมคอมพิวเตอร์
1) การลงโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่ซื้อมา
เกินกว่าจำนวนเครื่องที่ได้รับอนุญาตในสัญญาอนุญาตให้ใช้กระทำได้หรือไม่
ตอบ
ไม่ได้
เนื่องจากเงื่อนไขการใช้จะต้องเป็นไปตามสัญญาอนุญาตให้ใช้สิทธิและสิทธิ ในการทำซ้ำเป็นสิทธิแต่ผู้เดียวของเจ้าของลิขสิทธิ์
ดังนั้น
หากผู้ใดลงโปรแกรมคอมพิวเตอร์เกินกว่าที่ได้รับอนุญาตถือว่าเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์
2) การทำสำเนาโปรแกรมคอมพิวเตอร์
สามารถกระทำได้หรือไม่ อย่างไร
3) การดัดแปลงโปรแกรมคอมพิวเตอร์
สามารถกระทำได้หรือไม่
และผู้ดัดแปลงจะได้ลิขสิทธิ์ในงานที่ดัดแปลงโปรแกรมคอมพิวเตอร์นั้นหรือไม่
ตอบ
สิทธิในการดัดแปลงเป็นสิทธิแต่เพียงผู้เดียวของเจ้าของลิขสิทธิ์ การดัดแปลง จะกระทำได้ก็ต่อเมื่อได้รับอนุญาตจากเจ้าของลิขสิทธิ์
และผู้ดัดแปลงจะเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ในงานที่ได้ ดัดแปลงนั้นอย่างไรก็ดี
กฎหมายได้กำหนดข้อยกเว้นในการดัดแปลงสำหรับผู้ใช้ไว้ 2 กรณี
(1) ผู้ใช้สามารถดัดแปลงโปรแกรมคอมพิวเตอร์ในกรณีที่จำเป็นแก่การใช้
เช่น ผู้ใช้
สามารถดัดแปลงโปรแกรมคอมพิวเตอร์เท่าที่จำเป็นได้ เพื่อให้สามารถใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์นั้นกับเครื่องคอมพิวเตอร์หรือโปรแกรมคอมพิวเตอร์อื่นที่มีอยู่ได้
(2) ดัดแปลงเพื่อประโยชน์ในการพิจารณาของศาลหรือเจ้าพนักงานที่มีอำนาจตาม
กฎหมายหรือในการรายงานผลการพิจารณาดังกล่าว เช่น
พยานผู้เชี่ยวชาญดัดแปลงโปรแกรมคอมพิวเตอร์
เพื่อให้ศาลพิจารณาคดีละเมิดลิขสิทธิ์
เป็นต้น
ทั้งนี้ จะต้องไม่มีวัตถุประสงค์เพื่อหากำไร
ไม่ขัดต่อการแสวงหาประโยชน์จากงานอันมีลิขสิทธิ์ตามปกติของเจ้าของลิขสิทธิ์
และไม่กระทบกระเทือนถึงสิทธิอันชอบด้วยกฎหมายของเจ้าของลิขสิทธิ์เกินสมควร
(4) ผู้ซื้อจะสังเกตโปรแกรมคอมพิวเตอร์ปลอมได้อย่างไร
ตอบ ในบางกรณีผู้ซื้อสามารถตรวจสอบได้ง่ายจากบรรจุภัณฑ์ภายนอกของโปรแกรมคอมพิวเตอร์นั้น อย่างไรก็ดี
ในบางกรณีการตรวจสอบทำได้ยากจึงมีข้อสังเกตสำหรับผู้ซื้อ ดังต่อไปนี้
- โปรแกรมคอมพิวเตอร์ราคาถูกเกินความเป็นจริง
- ไม่มีบรรจุภัณฑ์ อุปกรณ์ คู่มือการใช้งาน
และไม่มีใบอนุญาต
- บรรจุภัณฑ์ของโปรแกรมคอมพิวเตอร์มีลักษณะสีซีด
หรือเป็นสำเนา
- เป็นโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่เสนอขายในการประมูลทางอินเทอร์เน็ต
- ในแผ่นซีดีเพียงหนึ่งแผ่นมีการรวบรวมโปรแกรมคอมพิวเตอร์จากผู้ผลิตหลายราย
เข้าด้วยกัน
ซึ่งในทางปกติมิได้รวบรวมเป็นชุดเดียวกัน เป็นต้น
(5) การที่ผู้ขายเครื่องคอมพิวเตอร์ได้เสนอติดตั้งโปรแกรมคอมพิวเตอร์ต่างๆ
ให้โดยไม่คิดมูลค่านั้น เชื่อถือได้หรือไม่ อย่างไร
ตอบ กรณีที่ผู้ขายเสนอติดตั้งโปรแกรมคอมพิวเตอร์ให้แก่ผู้ซื้อเพื่อเป็นการสมนาคุณ
แก่ลูกค้านั้น ผู้ซื้อพึงระวัง
เพราะมักจะเป็นการลงโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย หากผู้ขายยื่นข้อเสนอสมนาคุณดังกล่าว
ผู้ซื้อควรเรียกให้ผู้ขายมอบสัญญาอนุญาตให้ใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ (License) ให้แก่ผู้ซื้อด้วย หากผู้ขายปฏิเสธหรือไม่มีสัญญาอนุญาตส่งมอบให้แก่ผู้ซื้อ
ผู้ซื้อไม่ควรรับข้อเสนอการติดตั้งโปรแกรมคอมพิวเตอร์ดังกล่าวจากผู้ขาย
เนื่องจากเป็น ข้อสันนิษฐานเบื้องต้นได้ว่า
โปรแกรมคอมพิวเตอร์นั้นเป็นโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่ผิดกฎหมาย
(6) การดาว์นโหลดหรืออัพโหลดโปรแกรมคอมพิวเตอร์ทางสื่ออินเทอร์เน็ตในลักษณะ
Peer-to-Peer ที่มีการแลกเปลี่ยนไฟล์โปรแกรมคอมพิวเตอร์กันทางอินเทอร์เน็ต
โดยไม่ได้มีวัตถุประสงค์ ในการแสวงหากำไร
สามารถกระทำได้หรือไม่
ตอบ
การแลกเปลี่ยนไฟล์โปรแกรมคอมพิวเตอร์กันทางอินเทอร์เน็ต แม้ไม่ได้มีวัตถุประสงค์ในการแสวงหากำไรก็อาจจะเป็นการขัดต่อการแสวงหาประโยชน์จากงานอันมีลิขสิทธิ์ตามปกติของเจ้าของลิขสิทธิ์
และกระทบกระเทือนถึงสิทธิอันชอบด้วยกฎหมายของเจ้าของลิขสิทธิ์เกินสมควร
เนื่องจากการอัพโหลดเพื่อแลกเปลี่ยนโปรแกรมคอมพิวเตอร์นั้น
เป็นการเผยแพร่ต่อสาธารณชนซึ่งเป็นสิทธิแต่ผู้เดียวของเจ้าของลิขสิทธิ์
ส่วนการดาวน์โหลดโปรแกรมคอมพิวเตอร์ในลักษณะ Peer-
to-Peer นั้น เป็นการทำซ้ำ
ซึ่งก็เป็นสิทธิแต่ผู้เดียวของเจ้าของลิขสิทธิ์เช่นกัน
ดังนั้น การอัพโหลดและดาวน์โหลดจะต้องได้รับอนุญาตจากเจ้าของลิขสิทธิ์ก่อน
(7) การละเมิดลิขสิทธิ์ที่พบบ่อยในกรณีของบริษัท
ห้างร้าน มีกรณีใดบ้าง
ตอบ มีหลายกรณี เช่น
- ติดตั้งโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่ได้รับอนุญาตให้ใช้ สำหรับคอมพิวเตอร์เพียง 1 เครื่อง ลงในคอมพิวเตอร์หลายเครื่อง
- ทำซ้ำเพื่อติดตั้งและแจกจ่าย
- นำโปรแกรมคอมพิวเตอร์สำหรับสถานศึกษา
หรือโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่มี ข้อจำกัดอื่นมาใช้เพื่อวัตถุประสงค์ที่ไม่ได้รับอนุญาต
เช่น ใช้ในเชิงพาณิชย์ เป็นต้น
- แลกเปลี่ยนโปรแกรมคอมพิวเตอร์ในสถานที่ทำงานหรือนอกที่ทำงาน
- พนักงานดาวน์โหลดโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่ไม่ถูกกฎหมายมาลงในเครื่องคอมพิวเตอร์ของบริษัท เป็นต้น
(8) การที่พนักงานบริษัทนำโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่ไม่ถูกกฎหมายมาลงในเครื่องคอมพิวเตอร์ของบริษัท
กรรมการบริษัทต้องรับผิดหรือไม่อย่างไร
ตอบ
ในกรณีนี้ ให้ถือว่ากรรมการหรือผู้จัดการทุกคนของนิติบุคคลนั้นเป็นผู้ร่วมกระทำผิด
เว้นแต่จะพิสูจน์ได้ว่าการกระทำดังกล่าวนั้น ตนไม่ได้รู้เห็นยินยอมด้วย
(9) การที่ลูกจ้างในบริษัทผลิตโปรแกรมคอมพิวเตอร์
เป็นผู้สร้างสรรค์โปรแกรมคอมพิวเตอร์ตามทางการที่จ้าง
ลิขสิทธิ์ในโปรแกรมคอมพิวเตอร์จะเป็นของใคร
ตอบ งานที่ผู้สร้างสรรค์ได้ทำขึ้นในฐานะพนักงานหรือลูกจ้าง
ถ้าไม่ได้ทำเป็นหนังสือตกลงกันไว้เป็นอย่างอื่น
ลิขสิทธิ์ในงานนั้นจะตกเป็นของผู้สร้างสรรค์ แต่นายจ้างมีสิทธินำงานนั้นออก
เผยแพร่ต่อสาธารณชนได้ตามวัตถุประสงค์แห่งการจ้างงาน เช่น บริษัทที่ผลิตโปรแกรมคอมพิวเตอร์เพื่อขาย
หากนายจ้างและลูกจ้างในบริษัทไม่ได้มีหนังสือตกลงกันเป็นอย่างอื่น
ลิขสิทธิ์จะเป็นของลูกจ้าง แต่นายจ้างมีสิทธินำโปรแกรมคอมพิวเตอร์นั้นออกจำหน่ายได้
แต่ไม่มีสิทธินำโปรแกรมคอมพิวเตอร์มาดัดแปลงหรือพัฒนา ต่อยอด เป็นต้น
ในทางตรงกันข้ามการที่ผู้สร้างสรรค์ได้สร้างสรรค์โดยการรับจ้างบุคคลอื่น
(ไม่ได้เป็นลูกจ้างในบริษัท) ลิขสิทธิ์จะเป็นของผู้ว่าจ้าง เว้นแต่ผู้สร้างสรรค์และผู้ว่าจ้างจะได้ตกลงกันไว้เป็นอย่างอื่น (ไม่จำเป็นต้องทำเป็นหนังสือ)
เช่น
ผู้ว่าจ้างให้ผู้รับจ้างเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์เพื่อใช้ในการวาดภาพ
โดยที่ผู้รับจ้างนั้นไม่ได้เป็นลูกจ้างในบริษัท
และมิได้สร้างสรรค์งานโปรแกรมคอมพิวเตอร์นั้นขึ้นมาก่อนการรับจ้างนั้น เป็นต้น
ในกรณีของ
กระทรวง ทบวง กรม
หรือหน่วยงานอื่นใดของรัฐหรือของท้องถิ่นย่อมมีลิขสิทธิ์ในงานที่ได้สร้างสรรค์ขึ้นโดยการจ้างหรือตามคำสั่งหรือในความควบคุมของตน
เว้นแต่จะได้ตกลงกันไว้เป็นอย่างอื่นเป็นลายลักษณ์อักษร เช่น
ผู้ใต้บังคับบัญชาได้รับคำสั่งจากหน่วยงานราชการของตนให้เขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์เพื่อใช้ประโยชน์ในงานราชการ
โดยมิได้ตกลงกันเป็นอย่างอื่น เป็นลายลักษณ์อักษร ลิขสิทธิ์จะเป็นของหน่วยงานราชการ
เป็นต้น
(10) การใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่ผิดกฎหมายมีผลเสียอย่างไรบ้าง
ตอบ - ผู้ซื้ออาจได้รับซอฟต์แวร์รุ่นเก่าหรือซอฟต์แวร์ที่มีข้อบกพร่อง
- การทำซ้ำที่ไม่เหมาะสมอาจทำให้โปรแกรมคอมพิวเตอร์และข้อมูลที่บันทึก
ไว้เสียหาย หรือมีไวรัสแฝงอยู่
-
ผู้ซื้ออาจเสียชื่อเสียงทางธุรกิจ
เสียค่าปรับ หรือถูกจำคุกได้
-
ผู้เป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ไม่ได้รับผลตอบแทนอันพึงมีพึงได้จากนวัตกรรม
ที่พวกเขาคิดขึ้น เป็นการบั่นทอนกำลังใจในการคิดสร้างสรรค์ผลงานใหม่ๆ ที่จะเป็นประโยชน์ เป็นต้น
ที่มา: กรมทรัพย์สินทางปัญญา. คำถามและคำตอบเกี่ยวกับลิขสิทธิ์โปรแกรมคอมพิวเตอร์ [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://www.ipthailand.go.th/ipthailand/images/question%26answersoftware.doc
วันพฤหัสบดีที่ 3 เมษายน พ.ศ. 2557
VDO ของ เมืองนอก รณรงค์ การใช้ ซอฟต์แวร์ ลิขสิทธิ์
VDO ของ เมืองนอก รณรงค์ การใช้ ซอฟต์แวร์ ลิขสิทธิ์
วันจันทร์ที่ 10 มีนาคม พ.ศ. 2557
วันศุกร์ที่ 7 มีนาคม พ.ศ. 2557
วันอาทิตย์ที่ 2 มีนาคม พ.ศ. 2557
สมัครสมาชิก:
บทความ (Atom)